Makale Değerlendirme Süreci

TUDEJ'e gönderilen makaleler ön inceleme, bilimsel değerlendirme ve yayına hazırlama olmak üzere üç aşamalı bir süreçten geçmektedir. Bu süreçler editörler tarafından planlanır ve uygulanır. Bu sürecin editör ve editöryal kurul tarafından kısa sürede sonuçlandırılması için azami özen gösterilmektedir.
A. Ön İnceleme Süreci
Bu süreçte makaleler dört aşamada incelenmektedir.
1. Şekil İncelemesi: Gönderilen makalenin kapsam uygunluğu, özgünlük raporunun uygunluğu, etik kurul izninin uygunluğu, telif hakkı devri, aday makalenin TUDEJ Yazı Şablonu’na uygunluğu, atıfların uygunluğu ve güncelliği ön kontrol sorumlusu tarafından incelenir. Ön inceleme raporu ile yazarlar bilgilendirilir. Derginin yazım kurallarına ve şablona uygun olmayan çalışmalar değerlendirmeye alınmaz ve yeniden düzenleme için en fazla 15 gün içinde yazar (lar)a iade edilir. Bu doğrultuda çalışmaların, derginin yazım kurallarına uygun hazırlanabilmesi için yazım kuralları önceden incelenmeli ve örnek şablon dosyası kullanılmalıdır. Şekil incelemesi sonucunda yeterli (uygun) bulunmayan aday makaleler Reddedilebilir" veya "Düzeltme" istenebilir. Şekil incelemesinde yeterli bulunmayan aday makaleler kapsamından dolayı reddedilmemiş ise, yazarlar yeniden başvuru yapabilirler.
2. İntihal Taraması: Yazım kuralları ve biçim yönünden uygun olan makaleler daha sonraki aşamada intihal denetimine tabi tutulur. İntihal denetimi yazarın yüklemiş olduğu özgünlük raporu doğrultusunda yapılır. Dergide maksimum benzerlik oranı %15 olarak kabul edilmektedir. Gerek görüldüğü takdirde editör kurulu ilgili çalışmayı tekrar intihal denetimine alabilir.
3. Dil İncelemesi: Gönderilen makaleler akademik yazım açısından Dil Editörleri tarafından incelenir. Dil incelemesi sonucu yeterli bulunmayan aday makaleler "Reddedilebilir" veya "Düzeltme" istenebilir.
4. Editöryal Ön Değerlendirme Süreci: TUDEJ’in yayım, yazım ve benzerlik oranı kurallarına uygun olan makaleler, editöryal ön değerlendirmeye alınır. Bu süreçte makalelerin giriş, yöntem, bulgular ve tartışma kısımları derginin kapsamı ve amaçları ile araştırma raporlama süreçlerine uygunluk açısından editöryal ekip tarafından değerlendirilir. Ön değerlendirme sonucunda dergi yayın ve yazım kuralları ayrıca kapsamı açısından uygun bulunmayan, hatalı ya da özgün olmayan makaleler, hakem değerlendirmesine kabul edilmeden reddedilir.
Ön İncelemede özetle:

Makaleler yüklenirken yazarlardan intihal raporu istenir. Bu raporun benzerlik oranı editör tarafından incelenerek uygunluğu onaylanır.
Makale önerisinin dergi yazım kılavuzuna göre düzenlenip düzenlenmediği kontrol edilir.
Makale önerisinin derginin kapsamı ve konu alanlarına uygunluğu değerlendirilir.
Makale önerisinde atıf ve kaynakçaların APA’ya uygunluğu değerlendirilir.
Makalelerin gerekli dosyalarının (Telif Hakkı Devir Formu, Etik Beyan Formu, Özgünlük Raporu, Başlık Sayfası ve Ana Makale Dosyası) eksiksiz ve doğru bir formatta yüklenip yüklenmediği değerlendirilir. İlgili örneklere https://tudej.comsitesi gönderi dosyaları alanından ulaşabilirsiniz.

B. Bilimsel Değerlendirme Süreci
Ön değerlendirme aşamasından geçen çalışmalarda hakem süreci iki şekilde sürdürülebilir:

Çalışmanın niteliğine göre editörler veya alan editörleri tarafından belirlenecek alanında uzman en az 2 hakeme iletilir. Hakemler makale kendilerine gönderildikten sonra en geç 10 gün içinde çalışmayı değerlendirip değerlendiremeyeceğini yayın kuruluna bildirir. Eğer hakem belirtilen sürede bildirimde bulunmazsa, çalışmaya yeni hakem ataması gerçekleştirilir. Hakemliğin kabulü sonrası, makaleyi değerlendirme süreci 20 gündür. En az iki hakem görüşü elde edildiğinde bir sonraki aşamaya geçilir. Hakem 20 gün içerisinde değerlendirmesini tamamlamazsa yeni bir hakem atanır.
Daha kısa sürede yeterli sayıda hakem değerlendirmesine ulaşmak amacı ile dergimiz ikiden fazla hakeme aynı anda istekte bulunabilir. Yeterli görüş elde edildiği zaman 20 gün süresi beklenmeden diğer değerlendirmelerin iptali alan editörünün ya da editör yardımcısının inisiyatifindedir.

Atanan hakemler, inceledikleri aday makale hakkında herhangi bir belge veya ayrıntıyı hiç kimseyle paylaşamazlar. Hakem havuzuna katılan hakemler bu konuda garanti vermiş kabul edilirler. Hakem değerlendirme sürecinde "Kör Hakemlik Yöntemi" uygulanır. Kör Hakemlik Yöntemi, bilimsel çalışmaların objektif olarak incelemesi için esastır ve bilimsel yayınların en yüksek kalitede üretildiğinden emin olmak için birçok bilimsel dergi tarafından tercih edilmektedir. TUDEJ’e gönderilen ve Ön İncelemede yeterli bulunan tüm aday makaleler çift kör hakemlik yöntemi ile incelenir. Çift kör hakemlik hem hakemlerin kimliklerini yazarlardan hem de yazarların kimliklerini hakemlerden gizlemek anlamına gelmektedir. Hakem değerlendirme süreci için hakemlere verilen süre 20 gündür. Hakemler bir çalışmanın düzeltmelerini inceleyerek uygunluğuna karar verebilecekleri gibi gerekliyse birden çok defa düzeltme talep edebilir. Hakemler tarafından düzeltme istendiğinde, yazarlar en geç 60 gün içerisinde düzeltmelerini yaparak çalışmalarını aynı sistem üzerinden dergiye iletirler. Düzeltilmiş olan çalışma, gerektiğinde değişiklik ya da düzeltme isteyen hakemlerce tekrar değerlendirilir. Çalışmaların yayımlanmasına, alınan hakem görüşleri doğrultusunda Editörler Kurulunca karar verilir. Hakem görüşlerinde uyumsuzluk olması durumunda Editörler Kurulu gerekli görürse çalışmayı farklı bir hakeme daha gönderebilir. Makale kabul sürecinde, iki hakemin görüşlerinin farklı olması durumunda editör veya üçüncü bir hakemin görüşü alınarak karar verilir.
Çalışmalara ilişkin hakemler 4 şekilde görüş belirtebilir:

Yayın kabul edilebilir.
Düzeltmelerden sonra yayına kabul edilebilir.
Düzeltmelerden sonra yeniden görmek isterim.
Yayımlanamaz (Ret).

Hakem görüşleri tamamlanan ve yardımcı editörlerin değerlendirmelerini yaptığı makaleler hakkındaki nihai kararı baş editör verir. Ciddi araştırma suiistimalinden şüphelenilen durumlarda, TUDEJ editörlerinin uygun gördüğü üçüncü uzman şahıslardan konu hakkında görüş alınır ve nihai ayrıntılı rapor yazarlara iletilir.
Değerlendirme Sonucuna İtiraz Edilmesi
Yazar(lar)ın değerlendirme sonuçlarına itiraz hakkı saklıdır. Yazar(lar) değerlendirme sonucu kendilerine iletildikten sonra (15 gün içerisinde) makaleye ilişkin görüş ve yorumları referans göstererek karara e-posta yoluyla itiraz edebilir. Yapılan itirazlar editörler kurulu tarafından en geç 1 ay içinde incelenir. Yazar(lar)ın yapmış olduğu itirazlarla ilgili olarak alan uzmanı bir hakem atanır. Hakem tarafından önce çalışma incelenir, ardından diğer hakem görüşleri ile birlikte son bir değerlendirme yapılır ve sonuç yazar(lar)a bildirilir.
C. Yayına Hazırlama Süreci
Yayına hazırlık sürecinde aday makalenin ön düzenlemesi mizanpaj editörü tarafından yapılır. Mizanpajı yapılan aday makale, yazarların yayınlanmadan önce son okuma yapması için yazarlara yönlendirilir. Bu süreçte yazarlardan şekil açısından bazı düzenlemeler ve varsa eksiklikleri tamamlamaları istenebilir. Yazarların son okuması tamamlandıktan sonra aday makale, derginin ilgili sayısında yayınlanmak üzere atanır. Yayına kabul edilen makaleler, kabul tarihi sırasına göre yayımlanmaktadır
D. Sorumluluklar
Yazar(lar), editör(ler) ve hakemlerin sorumlulukları şu şekildedir;
Yazarların Sorumlulukları

Yazar, araştırma ve yayın eğitine uymalıdır.
Yazar, aynı çalışmayı birden fazla dergide yayımlamaya teşebbüs etmemelidir.
Yazar, makalenin yazımında istifade ettiği eserleri eksiksiz olarak kaynakçada belirtmelidir.
Yazar, yapay zekadan yararlanmış ise hangi amaçla yararlandığını detaylı olarak açıklamalıdır.

Editörlerin Sorumlulukları

Editör, yazıları yazarların etnik kökeni, cinsiyeti, vatandaşlığı, dini inancı veya siyasi düşüncesine bakmaksızın bilimsel içerik açısından değerlendirir.
Editör, yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin adil bir şekilde çift-kör hakem değerlendirmesini yapar ve gönderilen makalelerle ilgili tüm bilgilerin yayınlanmadan önce gizli tutulmasını sağlar.
Editör, hakemlere yazıların gizli bilgi olduğunu ve bunun ayrıcalıklı bir etkileşim olduğunu bildirir. Hakemler ve yayın kurulu, yazıları başka kişilerle tartışamaz. Hakemlerin anonimliği sağlanmalıdır. Belirli durumlarda editör, belirli bir noktayı netleştirmek için bir hakemin incelemesini diğer hakemlerle paylaşabilir.
Yayının içeriğinden ve genel kalitesinden editör sorumludur. Gerektiğinde düzeltme notu yayınlamak veya geri çekme işlemi uygulamak da onun sorumluluğundadır.
Baş editör; yazarlar, editörler ve hakemler arasında herhangi bir çıkar çatışmasına izin vermez.

Hakemlerin Sorumlulukları

Hakemlerin araştırma, yazarlar ve/veya araştırma fon sağlayıcıları ile ilgili herhangi bir çıkar çatışması olmamalıdır.
Hakemlerin değerlendirmeleri objektif olmalıdır.
Hakemlerin kullandıkları dil ve üslûp, yazarı rencide edici olmamalıdır.
Hakemler, gönderilen makalelere ilişkin tüm bilginin, makale yayınlanana kadar gizli kalmasını sağlamalıdır.
Hakemler inceledikleri çalışmada telif hakkı ihlali veya intihal fark etmeleri durumunda bunu editöre bildirmelidir.
Bir makaleyi gözden geçirme konusunda kendini yetersiz hisseden veya belirlenen sürede incelemeyi yetiştiremeyeceğini düşünen bir hakem, inceleme sürecinden çekilmelidir.