Büyükşehir Belediyelerinin İlçe Belediyeleri Üzerindeki İmar Denetim Yetkisinin Hukuki Niteliği

Muradiye Çevikçelik

doi:10.69992/0.2024.6

Muradiye Çevikçelik

Yıl : 2024
Cilt : 1
Sayı : 1
Sayfa : 100-119

DOI : 10.69992/0.2024.6

Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilatı, merkezden yönetim ve yerinden yönetim (adem-i merkeziyet) prensiplerine uygun bir şekilde örgütlenmiştir. Yerinden yönetim kuruluşları arasında önemli bir yer tutan yer yönünden yerinden yönetim kuruluşları il özel idaresi, belediye ve köydür. Bununla birlikte sanayileşme, tarım, turizm gibi çeşitli nedenlerle diğer yerlere kıyasla yurdun bazı şehirlerinde nüfusun yoğunlaştığı görülmektedir. Nüfus yoğunluğu yaşanan bu şehirlerde ulaşım, altyapı, imar, katı atık bertarafı gibi pek çok kamu hizmetinin sürekli ve kendisinden beklenen kalitede gerçekleştirilmesi, nüfus yoğunluğunun daha az olduğu şehirlere kıyasla farklı ve özel bir yönetim şekli gerektirmektedir. Bu problem anayasa koyucu tarafından da öngörülmüş olacak ki Anayasa m. 127’ye “Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimleri getirebilir” hükmü eklenmiştir. Maddede zikredilen özel yönetim biçimi, Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilatında büyükşehir belediyeleri şeklinde somutlaştırılmıştır. Günümüzde 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu çerçevesinde kurulan otuz büyükşehir belediyesi ülkemizde hizmet vermektedir. Büyükşehir belediyesi kurulan illerde, büyükşehir belediyesi ve ilçe belediyeleri şeklinde iki kademeli bir yönetim biçimi oluşturulmaktadır. Büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasında gerek faaliyet alanları gerekse yerine getirmekle yükümlü oldukları görevler açısından çakışmaların ve uyuşmazlıkların yaşanması mümkündür. İmar planlaması ve imar denetimi, uygulamada büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasında uyuşmazlıkların yoğunlaştığı alanlardan biridir. Zira büyükşehir belediyesine koordinasyon ve uyumun sağlanmasını ve kamu hizmetlerinin gereği gibi sunulmasını güvence altına almak amacıyla çeşitli yetkiler tanınmıştır. Doktrinde büyükşehir belediyesine tanınan bu yetkilerin, Anayasa m. 127/5’te hüküm altına alınan idari vesayet denetimi kapsamında kaldığı ağırlıklı olarak kabul edilmektedir. Öte yandan idari vesayetin merkezi idarenin mahalli idareler üzerinde sahip olduğu bir yetki olduğu Anayasa m. 127’de düzenlenmiştir. Bu makalede idarenin bütünlüğü ilkesi çerçevesinde büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri arasındaki hukuki ilişki incelenmiştir. Bu kapsamda gerek uygulama imar planlarının hazırlanmasında gerekse ilçe belediyelerinin imar uygulamalarının denetlenmesinde 5216 sayılı Kanun ile büyükşehir belediyelerine verilen yetkiler hukuki açıdan tahlil edilmiştir.

Atıf yapmak için : Çevikçelik, M. (2024). Büyükşehir belediyelerinin ilçe belediyeleri üzerindeki imar denetim yetkisinin hukuki niteliği. Thinking of Urban Decoding Journal (TUDEJ), 1(1), 100-119. https://doi.org/10.69992/0.2024.6

Açıklama : Yazarların hiçbiri, bu makalede bahsedilen herhangi bir ürün, aygıt veya ilaç ile ilgili maddi çıkar ilişkisine sahip değildir. Araştırma, herhangi bir dış organizasyon tarafından desteklenmedi.Yazarlar çalışmanın birincil verilerine tam erişim izni vermek ve derginin talep ettiği takdirde verileri incelemesine izin vermeyi kabul etmektedirler. None of the authors, any product mentioned in this article, does not have a material interest in the device or drug. Research, not supported by any external organization. grant full access to the primary data and, if requested by the magazine they agree to allow the examination of data.

Büyükşehir Belediyelerinin İlçe Belediyeleri Üzerindeki İmar Denetim Yetkisinin Hukuki Niteliği, Araştırma Makalesi,
2024, Vol. 1 (1)

Geliş Tarihi : 14.08.2024, Kabul Tarihi : 16.09.2024 , Yayın Tarihi : 27.09.2024